2. Makabeler

Putperestlerin Tapınmaları Zorla Kabul Ettiriliyor

6 Kısa bir süre sonra kral Atina'dan ileri gelen bir adam gönderdi. O adamın görevi, Yahudiler'in atadan kalma törelerini bırakmalarını, Tanrı­nın yasalarına artık uymamalarını sağlamaktı.

²Yeruşalim'deki tapınağa say­gısızlık edip onu Olimpos'ta yaşayan Zeus'a, Gerizim Dağı'ndaki tapınağı ise yabancıların koruyucusu Zeus'a adamalarını sağlamaktı. Çünkü oranın halkı* böyle bir dilekte bulunmuştu.

* Oranın halkı Samiriyeliler'dir.

³Böyle bir kötülüğün zorla kabul ettirilmesi bunaltıcı ve kesinlikle da­yanılmazdı.

⁴Putperestler tapınağı cüm­büş ve sefahatle doldurmuştu, fahişe­lerle eğleniyor, kutsal yerde kadınlar­la ahlâksız ilişkide bulunuyorlardı. Ah­laka sığmayan başka davranışları da vardı.

⁵Sunak yasaya göre temiz ol­mayan kurbanlarla doluydu.

⁶Hiç kim­se Şabat Günü'nü ya da geleneksel bayramları kutlayamıyor, hatta Yahu­di olduğunu bile açıkça söyleyemi­yordu.

⁷Kralın doğum gününün aylık kut­lamalarında, halk kurban bağırsakları yemeye zorlanıyordu. Diyonisos bay­ramında sarmaşık çelenkler takıp Di­yonisos alayına katılmak zorunluydu.

⁸Ptolemais halkının isteğinden ötürü çevredeki Yunan kentleri için bir bildi­ri hazırlandı ve orada yaşayan Yahudi­ler'in aynı biçimde davranması istendi. Onlar da kurban yemeklerini paylaşma­ya zorlanacaktı.

⁹Bildiri Yunan gele­neklerine isteyerek uymayanların öldü­rüleceklerini ekliyordu. Böylece felake­tin yakın olduğu açıkça anlaşılmıştı.

¹⁰Örneğin, iki kadın çocuklarını sünnet etmekle suçlandı. Bu kadınlar çocukla­rı göğüslerine asılı bir şekilde kentte do­laştırılarak herkese gösterildi, ardından kentin duvarlarından aşağıya atıldı.

¹¹Kimsenin dikkatini çekmeden, kutsal olan yedinci günde mağaralarda toplan­mış olan başka kişiler Filip'e ihbar edildi ve bu insanlar hep birlikte yakıldı. Çünkü onlar, kutsal güne olan saygıla­rından ötürü vicdanlarının sesini dinle­mişler ve kendilerini savunmamışlardı.

Bu Zulmün Yorumu

¹²Şimdi bu kitabı okumakta olan herhangi bir kişinin bu felaketlerden ötürü cesaretini kaybetmemesini ısrarla belirtirim. Ama bu konuda düşünmesi­ni dilerim, bu gibi felaketlerin amacı soyumuzu yok etmek değil, yola getir­mektir.

¹³Gerçekten kötülük yapanlar uzun zaman kendi hallerine bırakılmazsa ve hemen günahlarının cezasını çekerlerse, bu büyük bir iyilikseverliğe işarettir.

¹⁴Diğer uluslarla olan ilişki­lerinde Tanrı onları cezalandırmadan önce, en büyük günahları işlemelerini sabırla bekler. Ama bizimle başka tür­lü davranmaya karar verdi,

¹⁵yani gü­nahlarımızın çok ilerlemesini bekleyip bizi daha sonra cezalandırmıyor.

¹⁶Böy­lece Tanrı bağışlamasını bizden tümüy­le esirgemiyor. Bir felaketle bizi yola getirebilir, ama kendi ulusunu bırak­mıyor.

¹⁷Bu söylediklerimizi bir anım­satma olarak kabul edelim, artık sözü uzatmadan öykümüze dönelim.

Elazar Şehit Ediliyor

¹⁸Yasayı öğretenler arasında ileri gelenlerden Elazar yaşlı bir adamdı, çok soylu bir görünüşü vardı. Kendisi ağzını çok fazla açıp domuz eti yut­maya zorlanıyordu.

¹⁹Ama o, onursuz yaşamaktansa onuruyla ölmeye karar verdi, kendi isteğiyle kelle uçurulan tahtaya doğru yürüdü.

²⁰Elazar ağzı­na konanları dışarı tükürdü. Kişinin kendi yaşamına olan doğal sevecenli­ğine karşın, yasaya karşı olan şeyleri reddetmek yürekliliğini göstermesi basit bir görevdir.

²¹Tanrı'ya karşı say­gısızlık anlamına gelen bu şöleni ha­zırlayanlar, Elazar'la olan eski dost­luklarından ötürü onu bir kenara çe­kip yiyebileceği türden, kendi hazırla­dığı eti getirmesini ve kralın buyurdu­ğu kurban etini sözde yiyormuş gibi davranmasını ondan istediler.

²²Uzun süredir devam eden dostluklarından ötürü ona bu iyiliği yapıyorlardı. Böy­le davranırsa Elazar ölümden kurtul­muş olacaktı.

²³Ama Elazar'ın verdiği soylu ka­rar yaşlılığına, ilerlemiş yaşının onu­runa ve ağarmış saçlarının gerçek ki­barlığına yaraşıyordu. Ayrıca çocuk­luktan beri dürüst davranmış ve her şeyden öte Tanrı'nın kutsal yasalarına uymuştu. Elazar inançlarını herkesin önünde açıkladı ve kendisini derhal Hades'e* göndermelerini istedi.

*ölülerin ruhlarının bulunduğu yer.

²⁴Elazar şöyle dedi: "Bu gibi hileli sözler ya­şadığımız yıllara uygun değildir, bir­çok genç Elazar'ın doksan yaşınday­ken yabancıların yaşam biçimine uydu­ğunu düşünebilir.

²⁵Kısa bir yaşam süresi uğruna böyle davranmam bu gençleri yanlış yola sürükleyebilir. Ben­se bu yaşlı halimde kirli ve onursuz bir kişi haline gelirim.

²⁶Şimdi insa­nın beni öldürmesini önlesem bile, can­lı ya da ölü, asla Hey Şeye Gücü Ye­ten'e yakalanmaktan paçayı kurtara­mam.

²⁷Bu durumda erkekçe davra­nıp bu yaşamı burada noktalarsam iler­lemiş yaşıma yaraşır biçimde davran­mış olacağım.

²⁸Saygıdeğer ve kutsal yasalar uğruna içtenlikle ve yücelikle iyi biçimde ölmek konusunda gençle­re soylu bir örnek oluşturacağım." Söz­lerini bitirdikten sonra üzerinde kelle uçurulan tahtaya doğru yürüdü.

²⁹Elazar'la beraber olanlar şimdi­ye kadar ona karşı iyi duygular besle­mişlerdi, ama söylediklerini duyduk­tan sonra ona karşı tutumları değişti. Çünkü onlar için Elazar'ın davranışı tam bir çılgınlıktı.

³⁰Ölmeden önce Elazar yüksek sesle inleyip şöyle de­di: "Rab kutsal bilgisiyle her şeyi açık­ça görüyor. Ben ölümden kurtulabilir­dim, ama Rab gönlümü korku ve say­gıyla dolduruyor. Bu durumda bu kes­kinin altında bedenim ne denli şiddet­li ıstırap çekerse çeksin, bu acı ruhu­ma sevinç veriyor."

³¹Eleazar işte böyle öldü. Onun ölü­mü yalnız gençler için değil, ama ulu­sun çoğunluğu için de bir soyluluk ve erdem örneği oluşturdu.